Phúc Lai - Về cuộc chiến tranh của Putler ở Ukraine ngày 08/06/2025

 

1. Anders Puck Nielsen đã nói gì về tình hình Sumy?

Lâu lắm cái anh này không lên sóng, và hôm qua anh ta làm một video ngắn review tổng thể tình hình chiến trường hiện tại suốt từ phía bắc Ukraine – chiến trường Sumy đến phía nam: Zaporizhia. Quý vị có thể xem ở đây.

Còn nếu không đủ thời gian xem, cũng như việc nghe tiếng Anh có khó khăn, thì tôi xin vừa tóm tắt, vừa nhận xét như sau:

Về tổng thể, những ý kiến của anh cựu sĩ quan này trùng với ý kiến của tôi. Chẳng hạn về chiến dịch tấn công của Nga ở khu vực Sumy, trong một bài từ trước khi nó diễn ra tôi cho rằng chiến dịch này có mục đích kép. Một là nhằm hút quân Ukraine về đây, và hai là như Putler tuyên bố: tạo ra một vùng đệm (như hắn yêu cầu là sâu đến 100 ki-lô-mét từ biên giới hai nước). Puck Nielsen không nói nhiều nhưng ý anh ta là như vậy.

Bình loạn : Trong trường hợp người Ukraine bị hút quân lực về đây để bảo vệ, tạo điều kiện cho các chỗ khác tấn công; đồng thời cũng sẽ tăng cơ hội đánh tiêu hao quân Ukraine cho quân đội Nga. Mặt khác, trong trường hợp quân Ukraine lơ là, hoặc sơ suất gì đó, hoặc đơn giản là không đủ nguồn lực để bảo vệ khu vực, thì có thể dẫn tới tình huống Bộ chỉ huy Nga gặp may, có thể tiến được đến sát thành phố Sumy.

Có một điều nữa Nielsen cũng trùng ý kiến với tôi, chỉ có sự khác biệt một chút: Anh ấy bảo với 70.000 quân thì Nga không tiến xa được. Tôi cũng comment câu tương tự, chỉ khác về con số. Một “bà hàng nước” nói với tôi: Con số tay súng khả dụng của Bộ chỉ huy Nga có được ở đây chỉ dưới 50.000 người. Vì vậy tôi cho rằng với quân số này mà đòi tấn công để có được một hành lang rộng khoảng 20 ki-lô-mét và mong muốn đến tận thành phố Sumy, 30 ki-lô-mét theo đường chim bay, khoảng 45 ki-lô-mét theo đường quốc lộ thì quá “hẻo.” Vì thế tôi comment: Đến đường ngoại vi thành phố đã là may (tôi không muốn viết là “không tưởng”) nữa là chiếm được thành phố.

Vậy tại sao lại có sự khác nhau giữa tôi và Nielsen về con số? Không phải là sự khác biệt về nguồn “bà hàng nước” mà cả hai đều có lý. Ở đây cần nói lại về mục tiêu của Nga, đặt yếu tố “dương đông kích tây” hút quân Ukraine về lên hàng đầu, vì vậy nếu có chỗ nào khác cần quân hơn, chúng sẽ rút bớt về đó. Với những diễn biến như vậy, có thể tạm hình dung cách tiếp cận chiến dịch của Nga sẽ như thế này:

+ Với nhân lực hiện có, được hỗ trợ bằng những số lượng xe tăng, xe bọc thép và cả pháo binh “ưu tiên hơn so với những khu vực khác”, tổ chức tấn công theo một số mũi xác định. Không nỗ lực quá hung hăng để hạn chế thiệt hại về nhân lực.

+ Áp dụng cách tiếp cận hiện đại, sử dụng nhiều drone để tấn công vào lực lượng phòng thủ của Ukraine, kết hợp với pháo binh.

+ Cho không quân xuất kích liên tục để ném bom lượn và phóng tên lửa vào các đội hình của Ukraine, đánh tiêu hao nghiêm trọng những cụm quân lớn của Ukraine.

+ Phát triển các thành công trên, tiếp tục tiến sâu vào lãnh thổ đối phương, tiếp cận thành phố Sumy.

Đáng tiếc là trùng với thời điểm cuộc tấn công này diễn ra (hoặc đã mở màn được vài ngày) thì Chiến dịch Mạng nhện của Ukraine đã được tiến hành hết sức thành công, làm kế hoạch của Nga bị ảnh hưởng nghiêm trọng, có thể nói là mất đi một mảng lớn là mảng không kích. Ngược lại trong những ngày vừa qua, truyền thông quốc tế đã ghi nhận các tin tức về hoạt động mạnh hẳn lên của không quân Ukraine trong đó việc sử dụng hỗn hợp các biên đội máy bay cũ và mới nhận được: MiG-29, F-15 và Mirage-2000, ném bom lượn chính xác vào đội hình Nga cho thấy Ukraine cũng có cách tiếp cận của riêng họ.

Như tôi đã trình bày nhiều lần, cách thức tiến hành chiến tranh đã khác khi bước vào “giai đoạn drone hóa chiến tranh”, vùng đệm hay “vùng xám” được hình thành rộng (hay “sâu”) đến 15 – 20 ki-lô-mét tùy chỗ, vì vậy việc tấn công bằng quân đội mặt đất có thể sẽ có kết quả ban đầu nếu tính bằng ki-lô-mét, nhưng sau đó lại tạo điều kiện cho đối phương thi triển cách đánh của họ, trong trường hợp này là tạo cơ hội cho người Ukraine sử dụng drone để phòng thủ, đánh vào các đội hình Nga đang tấn công.

Chiều hôm kia, một “bà hàng nước” khá bức xúc nói với tôi: “Đừng nghe cái bọn này (ý là truyền thông Nga và Bộ Sân khấu và Trình diễn nước này) nói. Cả một trung đoàn lính dù tấn công, bị ép vào gọng kìm trong khi đường rút thì bị UAV và pháo binh khống chế, thương vong nhiều kinh khủng mà không được phép rút. Trong khi đó chúng nó vẫn đưa tin tấn công vũ bão với chiếm được bao nhiêu đất.” Vẫn là câu chuyện trận chiến thông tin của hai bên, một bên có ít xít ra nhiều, một bên lẳng lặng làm kệ ai muốn nói gì thì nói.

Như tôi vừa viết, một trong những vấn đề nghiêm trọng của câu chuyện là thiếu hụt về không quân của Nga, mà Chiến dịch Mạng nhện có ảnh hưởng vừa trực tiếp, vừa gián tiếp. Thiếu máy bay phóng tên lửa thì đã đành, nhưng chiến dịch này còn bắt buộc không quân Nga phải chuyển các máy bay của mình về sâu phía đông hơn… Nhưng chiến dịch của người Ukraine chưa dừng lại ở đó: tiếp tục tập kích các sân bay, nếu chuyển máy bay đi thì tẩn vào… kho nhiên liệu hàng không, và có thể cả các kho bom, tên lửa trang bị cho máy bay… cũng “được” chiếu cố. Cháy nổ khắp nơi.

Hóa ra chiến thuật của người Ukraine như vậy: Không cần thiết phải đôi công quyết liệt trên chiến trường, nhưng đánh què không quân Nga, đồng thời tiếp tục bào mòn sức mạnh pháo binh của chúng. Từ ngày 20/5 đến ngày hôm qua 07/06, đã có 783 cỗ pháo của Nga bị tiêu diệt. Khi đó thì không quân Ukraine mới xuất kích và tấn công chính xác vào các cụm tấn công trong đội hình của Nga.

Tôi không rõ quý vị có thể lo lắng ở chỗ nào, tôi hoàn toàn không có ý lạc quan tếu, nhưng nếu tấn công mà không có không quân làm chủ bầu trời, thì làm sao mà có được chiến thắng? Không phải là Nga không đưa không quân ra đâu nhé, Su-35 cố bay nhiệm vụ, và đã bị bắn hạ hôm qua, trên đất Nga.

2. Các hướng khác theo Nielsen.

Ở phía đông. Anh này cho rằng nỗ lực của Nga khá bất ngờ chỗ Dvorichna, nếu thành công việc này sẽ cho phép Nga tiếp cận thành phố Kupyansk từ phía bắc. Các mũi tấn công khá lẻ tẻ và yếu, cho thấy Nga không đủ nguồn lực để thi hành nhiệm vụ này.

Ở Donbas, Nielsen cho rằng Nga sẽ tiếp tục nỗ lực ở trục Chasiv Yar – Kostiantynivka – Pokrovsk, sao cho có thể thiết lập được một chiến tuyến thẳng trục. Nếu làm được như vậy có thể phía Ukraine sẽ bị vỡ phòng tuyến. Tuy vậy anh này cho rằng, Nga có thể chiếm được Chasiv Yar trong chiến dịch tấn công mùa hè (vì nó chỉ là một thị trấn nhỏ trước chiến tranh có 12.000 dân), nhưng sẽ không chiếm được cả Kostiantynivka lẫn Pokrovsk.

Bình loạn : Tôi còn lạc quan hơn anh bạn này nữa. Đầu tiên, tôi lại phải nói rằng tôi đồng ý với Nielsen (trùng ý nhau, tôi cũng đã viết điều này từ trước chiến dịch của Nga) là hướng chính trong Chiến dịch mùa hè của Nga, sẽ phải là Donbas. Với những diễn biến vừa rồi, đặc biệt là “Chiến dịch đường tàu hỏa” dẫn đến một loạt các tuyến đường dẫn tới mặt trận bị đánh phá như hiện nay (tin mới nhất sáng sớm hôm nay: Cả một đoàn tàu hàng chục xe tăng, xe bọc thép, ô tô tải, xi-téc nhiên liệu bị đánh tan hoang) thì dù có cố tổ chức chiến dịch, Nga chắc chắn sẽ thất bại.

3. Kết luận chung  

Sau khi biết được về kết quả của Chiến dịch Mạng nhện, tất cả bình luận đều nói đúng về vấn đề nghiêm trọng liên quan đến không quân Nga, và cả sự bất lực của cơ quan an ninh Nga. Tôi cho rằng vấn đề còn nghiêm trọng hơn thế rất nhiều. Cơ quan tình báo Ukraine có được những thông tin về bố phòng lực lượng của Nga từ rất lâu, nhưng việc thi hành các chiến dịch và các hoạt động quân sự nói chung trên đất Nga như chỗ không người, không phải như mô tả đơn giản như trên truyền thông vậy đâu.

FSB rất giỏi, như… công an Việt Nam vậy, thế nên chẳng thể có chiến dịch thành công như Mạng nhện mà không có tay trong cộng tác của người Nga, thậm chí FSB cũng đóng góp nhiệt tình vào quá trình này. Một nhóm, một cánh nào đó của FSB, không phải là tất cả, nhưng là có. Nếu như FSB làm việc chỉ cần với mức độ bình thường thôi, các chiến dịch như Mạng nhện sẽ không suôn sẻ được như thế. Ukraine vẫn xuất sắc, nếu họ nắm được chân rết đến tận tầm cao của các cơ quan đặc biệt Nga, thì không phải là xuất sắc mà là quá xuất sắc.

Tôi cho rằng suy đoán này là có lý vì nó dẫn tới tác động tiêu cực: Sự nghi kỵ trong nội bộ chóp bu cầm quyền của Putler, và sự hoảng loạn trong điều hành an ninh đất nước. Việc khoanh vùng vào “nhóm đối tượng xe tải” để gia tăng kiểm soát, hoàn toàn không giống một đất nước có cơ quan an ninh xuất sắc như Nga. Phản ứng như vậy gây rối loạn xã hội kinh khủng, và nó ảnh hưởng kinh tế đến cỡ như thế nào quý vị hình dung rõ hơn tôi nhiều.

Một người bạn vừa viết: Tôi đang ở Mátxcơva, cuộc sống vẫn bình yên. “Bình yên” hoàn toàn không có nghĩa là “bình thường” vì chính bạn ấy viết (và có Nhật Linh VTV xác nhận) giá cả tăng gấp 3, người dân không có tiền, buôn bán ế ẩm… Như thế là không bình thường. Bình yên thì sẽ bình yên, vì người Ukraine sẽ không tấn công vào Mátxcơva theo kiểu Nga đang tấn công Kyiv, nhưng đêm qua 3 sân bay dân sự quanh Mátxcơva lại bị UAV Ukraine “hỏi thăm,” là không bình thường.

Cứ giả vờ bình thường đi, bè lũ Putler. Rồi sẽ đến ngày bình yên cũng sẽ không còn nữa. Cái sự mất bình yên này sẽ được đem tới do nội tại bọn chúng: lật đổ, hỗn loạn… đây là điều khó tránh khỏi. Có người vừa hỏi tôi sáng nay: Có thể có chuyện người Ukraine đến tận boong-ke tróc nã Putler ra không? Người ta làm thế làm gì, nhìn những gì đang diễn ra đủ hình dung ra được tương lai của nước Nga sẽ như thế nào mà. Có thể nhìn thấy người Ukraine rất thông minh trong chiến lược chiến tranh của mình, và đến nay cũng rõ luôn: Hết hy vọng vào Trump, lão ta không phá phách thêm là may rồi. Người Ukraine sẽ chủ động xử lý các vấn đề của chiến tranh theo cách của mình.

Trên một diễn đàn nào đó có người nói: Sao có mỗi việc nhồi thuốc nổ vào cái ống, mà mãi không thấy tên lửa hành trình của Ukraine trình diện nhỉ… Tôi nói với người bạn gửi tin đó: Thứ nhất là cần tích cho nhiều nhiều, thứ hai là để khi nào chiến dịch đến đỉnh điểm, đem ra bắn một trận ra ngô ra khoai chứ. Các “bà hàng nước” Nga nói đầy ra đấy: Ukraine họ cứ úp mở về tên lửa hành trình tự chế tạo với tên lửa lai… thậm chí còn nói cả việc có đầy kho. Ngược lại, chính cơ quan tình báo Ukraine lại tung ra tin “Nga có đầy kho tên lửa Iskander” trong bối cảnh cú trả đũa “kinh hoàng” của Putler đang diễn ra. Thật ra đây là hai chuyện khác nhau, không phải là đem tên lửa này ra chống tên lửa kia.

Puch Nielsen nhận xét: Cuộc chiến sẽ bước sang một giai đoạn mới. Điều này quả là tôi chưa nghĩ đến: Sẽ là cuộc chiến không kích tàn khốc, và thực tế thì không có hệ thống phòng không nào chống được cuộc chiến đó. Hôm qua tôi cũng đã hình dung sơ sơ rồi, tức là để chống chiến tranh tập kích đường không (oanh tạc từ xa) thì phải sơ tán dân chúng, chứ không ai chơi đôi công đuổi theo để bắn hạ UAV và tên lửa của đối phương như thế. Vậy là, có thể chúng ta sẽ phải chấp nhận việc người dân các thành phố của Ukraine đi sơ tán một thời gian.

Nhưng mối nguy từ tên lửa Ukraine đối với các mục tiêu Nga còn nguyên. Với tầm bắn của chúng (tên lửa hành trình khoảng 300 ki-lô-mét, tên lửa lai drone thì gần 700 ki-lô-mét), một khi chúng được dùng trong chiến dịch, sẽ mang lại bước ngoặt của chiến tranh.

Xin nhắc lại một ý này: Cứ khi nào một bên chứng minh được khả năng làm chủ bầu trời của mình, thì bên đó được khẳng định sẽ là bên chiến thắng.

PHÚC LAI 08.06.2025